A CORUÑA

A CORUÑA

 (Estatua de Porlier na Praza de España na Coruña. Descansa no cemiterio coruñés. Na Coruña atopou amigos liberais)

O día de san Miguel celebrouse a festa de Pastoriza en Arteixo e con ese gallo houbo música, baile, postos de venda de artesanía, roupa, melindres… e á noitiña houbo unha actuación teatral. Representouse a parte final da vida de Juan Díaz Porlier. 

Se abrides a páxina actual da Galipedia poderedes ler datos básicos da súa biografía. Recordade que un dos seus amigos, Sinforiano López, é tamén honrado na Coruña co nome dunha rúa. 

E igual non sabedes que a súa esforzada e sufrida esposa, Josefa Queipo de Llano, era parente do ilustre matemático lucense, Vicente Vázquez Queipo. E un terceiro dato que dificilmente coñeceredes moitos de vós: esoutro bo amigo que tiña en Pastoriza, José Rojo del Cañizal, era dono do pazo chamado de Villariza e a xente do pobo deu en chamar a esa familia liberal con posterioridade aos feitos dos que falamos, os rojillos.

 (Salvo a primeira, tomada de Internet, todas as fotos foron feitas polo fotógrafo Raúl Vázquez. Nótase a súa arte en todas elas)

O guion da obra foi feito por Henrique M. Rabuñal e Miguel Sande, sobre unha idea de Xabier Maceiras. A posta da escena foi cousa do grupo As Melandrainas, e os protagonistas (que me desculpen os demais actores, porque non sei os seus nomes) foron Ana Mª Castiñeira Ures, no papel de Josefa, e Roque Ruiz Soto no papel de Porlier. 

O que si sei é que traballaron un montón, para facer os traxes e as espléndidas armas. A obra representouse no adro do santuario de Santa María de Pastoriza e foi un éxito de público. Titularon o espectáculo co nome Porlier en Pastoriza. E antes de empezar deron as grazas a Grilo, a Pila a costureira, aos donos do Mesón, a Repsol, ao Concello, á Deputación e a don José, o párroco de Pastoriza.

A min persoalmente impresionáronme –á parte do traballazo dos actores e da estupenda posta en escena de toda a tramoia relativa á forca…, a presenza impoñente dos cabalos, a mestría dos actores que os montaban e dos actores todos- un par de cousas: unha, a teimosía, a valente defensa dos ideais constitucionais por parte daquel home, inda a sabendas do moito que arriscaba (como sorprende saber que nesa época, principios e en xeral todo o século XIX, houbo varios pronunciamentos liberais, que ansia infinita de liberdade leva dentro o ser humano…), e dúas, a forma tremenda de ser degradado, quítanlle o título de mariscal que tan honrosamente gañara pola defensa de España na Guerra de Independencia, arríncanlle a roupa que o simbolizaba e afórcano vilmente… E logo nin se sabe en que parte do cemiterio herculino descansan os seus restos. Triste fin. 

Durante a representación, moito oímos a palabra España. Pronunciada con sentimento, repetidamente vítima dos mesmos males. Emporiso, a nobreza daquel matrimonio, a conciencia plena de que loitaban por unha boa causa en beneficio dos máis, perdura e sobreponse sobre a profunda saudade que produce sabermos que na historia se teceron e tecen moitas inxustizas.