luns, 30 de marzo de 2015

A NOSA CASA



PABLO PICASSO NO NOSO INSTITUTO (II)


"Curso 1894-95. Coincidencia de horarios. Debuxo do antigo, copia do xeso. Debuxo de figura. Horario: Novembro, decembro e xaneiro. 18:00-20:00. Outubro e febreiro. 18:30-20:30. Marzo e abril. 19:00 a 21:00" (Conta Isabel -seguindo nisto a información que lle fornecen Ventureira e Pardo- que o alumno Picasso ten clases en aulas distintas á mesma hora; a foto amosa a porta de Usos Múltiples, aula daquela de Debuxo, e a porta do actual dpto. de Bioloxía e Xeoloxía, onde se impartía a outra clase, por iso -explica Isabel- podía simultanear ambas materias, pola proximidade física das aulas)

"Actual Departamento de Xeoloxía =Aula de Isidoro Brocos?"



 "Escola de Belas Artes. Aula de Debuxo de Figura?" (Dinos Isabel que seguramente esta foto foi tomada nas primeiras décadas do s. XX no que hoxe é o dpto. de Xeoloxía)



"Fondo azul agrisado: «Cabeza de ancián», «Nena dos pés descalzos»." 


"Usos Múltiples/Aula de pintura?" (A idea de Isabel Ruso é que, á vista do fondo azul agrisado dos dous cadros que pintara Pablo estudante na Coruña, é posible pensar que as paredes da Aula de pintura estivesen pintadas desa cor; na foto, Aula actual pintada de azul por ordenador)

 "Patio interior con pezas para recuperar" (A ese patio accédese directamente desde a aula da foto de arriba, relembramos que na época picassiana non había o edificio que hai agora e que oculta o mar)

 "Sobresaínte en figura de debuxo"

 "Certificado de estudos asinado por Isidoro Brocos. 3/4/1895"


"Picasso ao INSTITUTO: Curso 1891-92. “Mi madre, para vigilarme, se tenía que subir a la taza del retrete. Se ponía de puntillas, y en tan incómoda postura y desde tan angosto ventanuco, contemplaba mis juegos”. Declaracións ao periodista Antonio Domínguez Olano""Payo Gómez desde o Observatorio" (Desde o Observatorio-torre do reloxo do noso Instituto vese ben que cerca estaba a casa dos Ruiz-Picasso en Payo Gómez Chariño, recorda Isabel que daquela só había tres casas, a dos Ruiz-Picasso, a de Pérez Costales –médico e amigo da familia,  el foi o que tratara á pequena Conchita Ruiz da difteria e pedira o soro a París- e unha máis nesa rúa)
(CONTINUARÁ)

luns, 23 de marzo de 2015

LENDO A

LENDO A ANDREA MACEIRAS


A  tertulia facémola entre dúas das rapazas –Ana Fernández e Rita Buxéns- do Club de Lectura e mais unha servidora. Outros membros do Club tamén leron o libro, Nubes de evolución, pero non houbo a oportunidade de xuntármonos para falarmos do tema.
-Ben, aquí estamos. E que me dicides, o libro gustouvos?
Óllanse mentres nos acomodamos. Fai frío esta mañá marcelina ou marzá. Son unánimes:
-Si, gustounos, aínda que se soluciona todo moi rápido…
-Queredes dicir que o libro vos resultou curto?
-Ela só ten que mudar de casa, empezar a carreira, e xa está.
-Nunha páxina ou dúas, todo amañado.
-Pero si que nos gustou.
-Tedes un personaxe favorito?
-Ela, como se chamaba?
-Amanda?
-Si, Amanda.
-Tamén Ángela. Por certo, iso de chamarlle á nena Ánxela, polo tema dos Rolling, Angie, é un puntazo.
-E pola outra muller…, pola de Luis.
-Pero non a coñecía, ou si?
-Xa se coñecían, non recordas, cando Ánxela traballaba nunha cafetería, eu creo  que é de maneira inconsciente, a lembranza da outra Ánxela é inconsciente…
(…)
-Amanda débelle moito ao seu traballo, por duro que sexa…
-Si, pero reincorporarse á súa antiga casa, e sobre todo, aos estudos, está  moi ben.
-Pero perdeu autonomía.
-Tampouco era vida… non tiña tempo para nada, e vía moi pouco á filla.
-O que eu me pregunto é por que desde o principio non buscou a forma de seguir estudando… Non sei se estaredes de acordo comigo: acaso non podía buscar axuda…?
-Supoño que si: estaba a familia dela, os amigos…
-E ninguén máis? Pensade.
-O pai.
-E a familia do pai.
-Por non falar da sociedade, do Estado: non hai bolsas de estudo para persoas tan necesitadas coma ela. Ou non merecía…?
Pensan. Di Ana:
-Si, tiña boas notas na Selectividade
Engade Rita:
-É intelixente. Pero quixo romper con todo. Rompeu coa irmá, cos amigos, rompeu con todo.
-A nai nunca rompeu os vínculos con ela.
-Deixou de contactar coas redes sociais. Rompeu co seu mundo, coa súa base de estabilidade…
Engade Ana, matizando máis:
-Coma se tivese rancor, por ter ela que pasar por iso, e eles non. A min deume esa impresión.
-Coma se estivese “enfadada co mundo”.
-O cal é mal para ela, paga ela mesma.
-E a filla, que se cría nun círculo moi restrinxido.
-Nesta novela, o contexto é moi importante. Aí coñece, na Estación de autobuses, os outros dous personaxes. Como fora…? Porque inicialmente Uxío non merecía que ela lle dirixise a palabra…
Rita rememora:
-Son eles dous os que se unen, e ela a que lles entra, porque ten curiosidade, porque a ela esa parécelle unha relación moi curiosa…
Quedamos pensativas. As relación humanas son sempre unha materia fascinante.
Segue Rita dicindo:
-E a frase when will those clouds disappear…?  É preciosa, de onde a sacaría? E por que decidiría poñela en inglés?
Rimos.
-Porque é da letra da canción dos Rolling.
-O que non sei eu é quen a compuxo. Sería Mike Jagger?
Digo eu:
-Funciona coma un leit motiv. Sabedes o que é, non si?
Descoñecen o concepto.
-Coma un motivo recorrente:  repítese ao longo da narración, e une, dálle cohesión á materia narrada. E que me dicides do final?
-É un final aberto: aínda pode ter unha relación con Uxío, rematará ou non a carreira, non sabemos tampouco que carreira escolleu…,  é un final aberto.
-A autora veu falarnos da obra unha tarde en que vós non estabades, e díxonos que ela se encariñara moito con Luís, case que era o seu personaxe favorito. Que opinades?
Non responden inmediatamente.
-Ben... -fala Ana-, é moi propio, quero dicir que o fan moito as persoas maiores ás que lle morre un ser querido, afastarse, illarse… Como se non tivesen futuro.
-Volveu ao Instituto e retomou doutra maneira a relación cos alumnos…  Mellor así…
-E vós, se tivésedes oportunidade, volveriades ler outro libro de Andrea Maceiras?
De novo vexo unanimidade.
-Si, leriamos máis desa autora.
Espero que seña verdade. Aos novos é a quen hai que apoiar. Aos novos vivos.
(Rita Buxéns, Ana Fernández -alumnas de 3º da ESO-, e Charo Soto).

 (A escritora coruñesa Andrea Maceiras no Salón de Actos do noso Instituto, o día 16 de marzo do 2015. Foto de Charo Soto)

luns, 16 de marzo de 2015

A NOSA CASA

PICASSO NO NOSO INSTITUTO

O pasado xoves día 12 de marzo a nosa Directora, Isabel Ruso de Lago, impartiu unha conferencia no Salón de Actos do Instituto, titulada: “Picasso. Espazos de formación:
O Instituto Eusebio da Guarda”.
As súas palabras acompañounas cunha serie de fotografías que proxectou nun power point. Dado o innegable interese que para todos os que amamos esta casa ten ese acto, pedímoslle á Directora que nos facilitase as fotos para mostrárvolas. Non están todas as que se proxectaron, houbo que facer necesariamente unha selección. Dámoslle as máis encarecidas grazas a Isabel Ruso pola súa xenerosidade. Agora si, comezamos. Ao pé de cada foto, irán entre comiñas as palabras da Directora. Sen comiñas figurarán posibles aclaracións para unha mellor comprensión do todo.

"Don Eusebio da Guarda, Presidente de honor Real Academia de Belas Artes  30 Novembro 1890- 20 de marzo 1897" ( No Concello da Coruña hai un retrato de D. Eusebio, este posiblemente)

"Inauguración 1 de Outubro de 1890" (É o Instituto por antonomasia da Coruña, tardará aínda moito en chamarse 'Eusebio da Guarda')

"Don José Ruiz Blasco, pai de Pablo Picasso" (Era profesor na Escola de Belas Artes, sita daquela na planta baixa do edificio do noso Instituto)

"Dona María Picasso, nai de Pablo Picasso"

"Pablo, o maior dos tres irmáns"

"Lola, a mediana"

"Conchita, a pequena, debuxada por Pablo"
"Traslado do expediente" 

"Picasso  ao INSTITUTO: Curso 1991-92" "O vestíbulo" (Aquí amosáronse antes a foto da fachada e mais a foto da porta abríndose, coma quen deixa paso ao novo alumno)
"As escaleiras de mármore de Carrara"



"As escaleiras laterais tan parecidas ás da súa casa. Arquitecto Faustino Domínguez Coumes-Gay" (Isabel compara as escaleiras laterais do noso Instituto coas escaleiras da casa en que viviu a familia Ruiz-Picasso na coruñesa rúa de Payo Gómez: son sorprendentemente parecidas, o arquitecto, como ben sinala ela, é o mesmo)

"Planta 1ª: O instituto" (Aquí empeza a estudar o Bacharelato Pablo)
"Curso 1891-92 .Director: Pérez Ballesteros"


"Aula de castigo" (Recorda Isabel que antes os castigos non eran como agora, podías quedar sen comer aí metido, e en casos moi graves, incluso a noite; Pablo estivo algunha vez aí castigado)

"O instituto/Escola de Belas Artes. Inauguración do curso académico 1 de outubro de 1892
13:00 Instituto
20:00 Escola de Belas Artes" (A inauguración do curso académico tiña lugar no Salón de Actos)
"Teito, con pinturas de Román Navarro, profesor nese momento da Escola de Belas Artes, do Salón de Actos do Instituto"
"Boceto para decorar un techo, do xove Picasso, probablemente influenciado polas pinturas do teito do Salón de Actos de Román Navarro”

"Curso 1892-93. Cualificacións obtidas polo estudante Pablo Picasso"


"Curso 1892-93.Solicitude de matrícula Escola de Belas Artes"
"Solicitude de matrícula en debuxo de figura e adorno"

"Entrada á Escola de Belas Artes" (Foto do estado actual, no ano 2015, a porta á dereita é a da actual Secretaría)
"Corredor de dirección/Escola de Belas Artes?" (Foto de hoxe en día, corredor con vitrinas, Dirección)

"Escola de Belas Artes. Así sería na época en que estudaba Picasso e daba clase o seu pai"
"Corredor actual, vitrinas a carón da porta da Aula de Usos Múltuples"


"Aula Usos Múltiples /Aula Debuxo" (Así era cando era Escola de Belas Artes o mesmo corredor)
"Aula de Usos Múltiples, interior hoxe"
"Aula de Usos Múltiples, interior hoxe desde a outra perspectiva"



"Aula Usos Múltiples /Aula Debuxo. Moi posiblemente, aínda que a foto é algo posterior, así sería a Aula de Debuxo na que estudou Picasso"

"As aulas e o mar de Riazor e do Orzán" (Explica Isabel que desde esta aula os alumnos, Picasso entre eles, vían directamente o mar, non como agora; a contemplación do mar coruñés quizais servise de distracción e xustificase en certo modo algún suspenso que nun dos cursos tivo Pablo en xuño, convertido logo en aprobado en setembro)


"Expediente Académico Instituto"


"Matricúlase en solfexo a súa irmá, Lola:
Eu meu querida tía
A miña querida tía
Quereiye muyto, su
Sobrina Dolores
(Fotografía José Seller
A Coruña 1890-91)" (Lola Ruiz Picasso escríbelle á tía en galego, o galego dunha meniña de fóra que leva pouco tempo entre nós, todo un exemplo de integración)



"Matricúlase en solfexo a súa irmá, Lola" "Aula de música, posiblemente, actual secretaría"
(CONTINUAREMOS)