LABRISTAS (Un paseo pola capital de Trasdeza)
("Costureira", de Jonathan Mariñas García)
Houbo varias misas na tardiña
aquí na aldea polos meus sogros e de cada vez viña Manuel de Regalade e tocaba
a campá para anunciar que chegaba o cura e logo para anunciar que empezaba xa a
celebración. Nunha desas quedei un bocado na entrada da capela na carballeira a
ver se falaba algo con el. Así que lle preguntei primeiro se sabía tocar a
morto diferenciando home de muller, e dixo que había quen sabía. Logo
pregunteille se se tocaba a bautizo ou a voda e díxome que antes si (quizais
relembredes algúns de vós que teño unha querencia especial polo asunto este das
campás: se crese na reencarnación, reencarnábame nunha montaña tibetana, moi
achegada ao son primordial…); a continuación pregunteille se tamén se facían
soar para advertir das tronadas ou dos incendios e daquela el e algunhas
mulleres que estaban escoitando esta leria negaron con énfase, e eu tiven que
acalalos un tanto así dicíndolles que non tan lonxe, en Dos Iglesias, preto de Forcarei, aínda había quen recordaba de
antes que as campás avisaban do lume… E foi entón cando Manuel atallou: -Pero eu non son campaneiro. Eu sonlle
canteiro… -Ah…! Amigo! Canteiro!
El fixo aceno cara a aló, cara o Candán ou quizais o Chamor, cara a montaña,
mentres eu, que pensaba en sabe Deus que imaxes ou cruceiros ou fontes dignas
de claustros en que meditar medievais, dixen: -Como o de Cortegada, o que xa faleceu hai anos, o señor que chamaban
Casanova… (nós temos na casa da aldea unha cheminea feita por el, e tamén
foron feitos das súas mans o altar e os candieiros da igrexa parroquial de
Santa María de Cortegada, merecedora, coa contorna próxima, dunha páxina de seu
neste blog). Manuel cortou tamén con énfase: -Casanova? Casanova era labrista! (cargádelle ben ao ton
admirativo) Eu son canteiro do que corta
a pedra… Era un labrista e naturalmente entendín que viña a ser a verba
sinónimo de fino artista, e disculpade o pareado. Quedei encantada de oír unha
palabra bonita que nunca antes oíra. De alí a uns días viñeron xantar connosco
Fernando e Rosario e quixeron “saudar” un vello amigo (Luis Trabazo Sanmartín,
que en paz estea) na súa derradeira morada no cemiterio de Silleda e cando
saïamos dixémoslle que podiamos botarlle un vistazo ás tallas que están
expostas estes días na Carballeira das Pedrosas (“un luxo”, dixo Fernando, “un
luxo para calquera cidade, esta Carballeira que ten Silleda”) e contámoslle o
que eu vos acabo de contar a vós. Así, ao rematarmos a visita lanzou o autor de
Toponimia de Galicia esta
interrogación retórica: Daquela estes son
labristas?
("Abrazo" de José Rocha Pino. Ao día seguinte de facer nós a foto, limparon eses sinais de incivismo)
("Muller dando o peito", Rubén Touriño Reboredo; abaixo: "A Coitadiña, José Sampedro Caamaño)
Alumnos todos da Escola de
Cantería da Deputación de Pontevedra, algúns son alumnos avantaxados, sen
dúbida ningunha.
("Despedida", José Rocha Pino)
("Kramer e Gaus", Francisco Escariz Jamardo)
("Nena cun cabaliño balancín", Raúl Martínez López. Tema delicioso, xa tratado por Arturo Souto, nun cadro presente na VI Bienal Internacional de Arte de Pontevedra, celebrada en 1984)
(Na portada deste libro vemos fotografado o óleo de A. Souto titulado "La niña del balancín")
("Neno con polo", Daniel Vera Fernández)
Penso sinceramente que todos merecen nota na elección do tema.
Iso como pouco dicir (pero se tedes paciencia para oír máis, oíde: a costureira
é a miña favorita… Luís coincidiu comigo, mais eu logo pensei nesa figura tan
vencellada á miña infancia: cando era rapaciña de menos de 9 anos cosían tres
mulleres na miña familia: a tía Agustina, irmá do meu avó Manuel Soto, vivía un
par de casas máis abaixo cós avós, en Monelos, na rúa J. Galiacho que inda
existe; a casa olía a humidade, tiña no cuarto onde probaba un manequín enorme
para os meus ollos e unha fiestra con vistas ás hortas detrás das casas, na
Cubela, hortas que eran nalgún inverno asolagadas polo río; agora nin hortas
nin Cubela nin río, e a tía Agustina cariñosa e amiga de recoller o pelo nun
moño baixo descansa cerquiña de Pondal en san Amaro; cosía a miña avoa Pura, a
súa cuñada, tiña unha táboa enorme a carón da cama turca e desde aquela fiestra
eu miraba que a cuadrilla dos nosos “inimigos” non localizase e desfixese o
tesouro agochado [papel de cores dos caramelos cuberto dun cristal cu de
botella verde tapado con terra nun furado], lembro perfectamente o xiz azul que
usaba para marcar as liñas nas teas… e tamén cosía a tía Maruxa en Valencia do
Sil, naquel comedor de luz inesgotable que daba ao negrillo, ao pendello, á
palleira, na aldea chea de vida e rapazada noutrora, con forno comunal, aira,
fontes, breveiras, concheiros e barcaza inmensa que transportaba de todo dunha
e doutra banda do río: a avoa Pura –orfa de pai e nai- cosía porque non quixo
seguir os pasos da avoa Xenoveva, cigarreira e suxeita a un horario fixo; en
cambio a tía Maruxa, que fora aprender corte e confección a Barcelona onde
residía xa un seu irmán, o tío Fulxencio, era costureira ou modista de
vocación, mans de ouro as que ela tiña, ela foi a que lle fixo o precioso
vestido de noiva á miña nai, unha irmá para ela. Descansen as tres, Pura,
Agustina e Maruxa, en paz. Costureira era a muller tamén de pedra do Trual, en
Valencia, que preferiu ser pedra que maltratada en poder do Roldán famoso;
costureira a de Castelao, que logo colle a lepra, coitadiña; hai modistas en O lapis do carpinteiro, e á costura
dedicará o seu tempo Lola, en As Rulas de
Bakunin, por poñer sí un par de exempliños. Costureira bonita igualmente a
de Maside).
("Home pedindo esmola", Lorenzo Lede Mouriño)
("Home agardando", Pedro J. Rodríguez Álvarez; debaixo: "Home cun neno no colo", Emilio J. González Martínez, e "Maleta", Álvaro Somoza López)
Déixovos xa para que miredes as fotos e pensedes se paga a pena vir
un día dar unha voltiña por Silleda. Non quixera pechar esta páxina sen que lle
deamos sinceros parabéns ao Celta, que hoxe celebra os seus 95 anos de
existencia como club. Toda Pontevedra e toda Galicia está hoxe de festa co
equipo de Balaídos.
("Home de pé co seu fillo", José L. Fernández Ferradáns)
("Muller despedíndose", Nicolás Ricón Luis; Nicolás tamén é o autor do Gaiteiro, o Rilo, de Betanzos, así chamado, famosísimo, cantado por Vales Villamarín, nacido en Oza dos Ríos...)
("Zapateiro", José Gómez de Bernardo)
Ningún comentario:
Publicar un comentario