Homenaxe ao profesor e científico Stephen Hawking

En Santiago, setembro 2008

Tiven a oportunidade de ver a Stephen Hawking alá polo 2008 cando veu a Galicia recoller o premio Fonseca, premio que ocupou un destacado sitio na súa mesa de traballo ata a fin dos seus días. O pazo de Congresos de San Lázaro encheuse atá rebentar. Lembro que o retraso na súa aparición me tiña xa ‘dos nervos’, tras unha longa espera baixo un abafante sol, e a decepción de quedar algo lonxe porque a ‘xente VIP’ ficara con centos das mellores butacas para eles. 

Todo cambiou cando saíu na súa arquifamosa cadeira rodante. Polo menos, unhas pantallas permitían ver os leves xestos de gratitude que Stephen nos dirixía. Daquela o enfado trocara en lágrimas nos ollos. O público asistente gritaba e aplaudía aquel home cun cerebro xigante encerrado nun corpo case morto. Stephen deu a charla “Saíndo dun burato negro” por si mesmo. Tíñaa escrita de tal xeito que cun movemento da fazula, a voz metálica e con acento americano (si, porque segundo Hawking, era ‘máis sexi’) lía por el frase a frase. Se lembro ben, nas pantallas aparecía a tradución escrita. Que paciencia tiña! Desde o público queriamos axudarlle mais o único que podiamos facer era manter o silencio mentres o home pelexaba contra o corpo.

No Starmus 2016, foto de @rafasith

Daquela non o imaxinaba, pero tiven unha segunda oportunidade de velo en xuño de 2016 no Starmus Festival, como xa contara neste blog. Steven foi aclamado coma unha ‘rockstar’ por todos os asistentes, máis aínda pois moitos deles eran científicos coma el. Eu pensaba que, oito anos despois, a presenza sería testimonial, pois a enfermidade seguira avanzando. Equivoqueime. Estivo coma un máis escoitando as charlas, deu a súa o terceiro día e mesmo o quinto día participou subido ao escenario coa súa voz (esta vez grabada) nun tema de Pink Floyd reinterpretado por Anathema. Din os que o coñecían que, cando saía do Reino Unido, facía todas as tropelías que podía: “Son as miñas vacacións, e non poden prohibirme nada”.

Stephen Hawking estivo traballando ata os seus derradeiros días. Desde que asumíu a enfermidade dicía que xa non lle importaba o que lle pasara e cando ocorrera. Aproveitaba os moitos tempos en que tiña que ser atendido, por exemplo para darlle fisioterapia, en pensar nos seus problemas, buscando a ecuación que explicara por que o Universo é así e non doutro xeito. Lucía sempre un bo humor e, coma fixo en Santiago cando bromeou co título da conferencia, non perdía oportunidade de ironizar ou tomarlle o pelo aos acompañantes.

Teño que recomendarvos que vexades a película “La teoría del todo”, que narra, desde a perspectiva de Jane Wilde, a primeira muller que tivo, o avance da enfermidade e a fortaleza deste xenio. E, se queredes máis, non vos perdades un episodio que lle adicaron neste podcast unha semana antes de que finara. Nesta charla varios científicos van debullando as súas xeniais ideas a través dos sete artigos máis importantes que publicou. Pode que teña momentos difíciles de entender, pero aínda así, a amena conversa que manteñen, cun comezo soberbio e cun final no que contan as crecentes dificultades da vida diaria deste xenio que ocupou a cátedra Lucasiana de Matemáticas na Universidade de Cambridge desde 1980 ata 2009, fará que gardes un grato recordo deste home singular, un prodixio da supervivencia.

S.Hawking, cos colegas. Unha foto irrepetibel

Mario Simón García González
Profesor do IES P. Eusebio da Guarda