mércores, 5 de abril de 2017

LENDO A



LENDO A...




A elegancia do século. I


Fomos o xoves 30 de marzo convocados pola amizade a Portas Ártabras, casa en que xa máis veces nos temos reunido. Estaba cheíño. A poeta, Pura Tejelo, preparara a conciencia a presentación da súa pequena xoia, un libriño titulado A elegancia do século. Ela mesma personificaba a elegancia en negro cabelo que  brillaba baixo a luz morna, a axeitada para un feliz recitado. Fíxose acompañar primeiro dos Cantareiros do Naval (o Naval é unha praia de Santa Cruz), e logo dunha muller nova, acordeonista espléndida, novo tesouro nunha cidade que inda agocha tantos... Sabela Caamaño. Previamente oímos as palabras consagradas doutro poeta, X. L. Valcárcel, lucense de nación, e non faltou a introdución afectuosa do editor, Manuel Bragado.

Cantaron, Pura incluída no coro, varias cantigas populares: unhas betanceiras, outras coruñesas; sorprendeume especialmente aquela dedicada á patroa da cidade herculina, porque levo máis de medio século aquí e nunca antes a oíra (Miña Virxe do Rosario / cariña de caravel;/ lévanlle as pombas no pico / ramalliñas de laurel). Non menos me abraiou logo a sincronización entre a voz da autora que declamaba e o acordeón-berce de resonancias saudadosas-especie de guía virxiliano ao paraíso do son: nin un só intre entorpeceu nin sobrepasou. Perfecta harmonía a que lograron ambas as dúas mulleres tan fermosas.

 (A foto, malia a pouca calidade, permite ver que Portas Ártabras estaba cheíño ese día. Foto feita por Charo Soto)


Non digo máis: lede a poesía de Pura se gustades. Podo transcribirvos un par de versos, iso si. Coincido co Manuel na predilección por aquel poema titulado “A casa dos paxaros”. Conmoveume “Antigo Lazareto” que os coruñeses da miña xeración tan ben entendemos... Conmove sempre, desde logo, a procura da memoria perdida, en nós mesmos mais tamén na figura da nai extraviada no labirinto da idade e desmemoria. A poeta toca moitos rexistros, volvemos debruzarnos á xanela da ironía (“Se vas morrer na guerra leva un libro”); arreceden as páxinas a dalias, peonias e glicinias; integrámonos necesariamente nese sermos pura dialéctica entre cemento urbano case que máquinas ao servizo dun sistema que nos trilla e sermos memoria eterna da casa da aldea ida. Comprendemos a peaxe que pagamos (Os grandes animais fuxiron da nosa vida / e chegará o castigo milenario). Emporiso, inda somos. E lemos poesía.

:::::::::::::::::::::::::::::::::::

A elegancia do século. II

Hai anos, máis de trinta, preguntabas á rapazada na aula quen tiña un parente en América e erguían a man nunha porcentaxe elevadísima. Agora o número é moi escaso. Pero en moitas casas galegas dos da miña xeración gárdanse no álbum familiar fotos chegadas de América. E si, nalgunhas hai certa elegancia. É a elegancia do século:

                De alá chegaban cartas dos altos edificios de Correos

                a foto do gabán co sombreiro aberto ao novo andar.



                A elegancia do século

                un periódico baixo o brazo nunha lingua distinta

               alongando o paso pola ancha avenida que fala do triunfo.


Coa poeta coruñesa celebramos unha nova perspectiva se cadra sobre a interacción que se dá entre aquesta e aqueloutra banda do Atlántico: de aló vén a desgaleguización mais veñen ideas de progreso, veñen libros, vén Pondal feito himno: veñen as tías vestidas elegantemente cos pantalóns, as tías guapamente maquilladas, as que fuman aromáticos cigarros... Feliz verso este, a elegancia do século... Escollo para vós tres fotos do álbum familiar americano.

 (Os avós do meu esposo: Delfina Lorenzo e Pedro García enviárona no ano 1909 á familia dezá desde Bos Aires)

(O irmá da miña avoa, Ramón Vieiro, envioulla á súa avoa coruñesa, a miña tataravoa. Está dedicada: "Junto á la Pirámide de Plaza Mayo, me saqué esta foto para mandársela en el día de mi santo. Cariños. Ramón. Bs.Aires, 31/8/29)")


 (Os meus avós maternos, Rosario Álvarez e Ángel Arias, con catro dos seus cinco fillos: enviárona desde La Maya, Oriente, Cuba, nos anos trinta á familia valdeorresa)

Ningún comentario:

Publicar un comentario