domingo, 4 de outubro de 2015

CLUB DE LECTURA



CLUB DE LECTURA. 29 DE SETEMBRO




Este martes 29 celebramos a segunda reunión do Club de Lectura deste curso 2015-16. Levamos noces da nova anada. Era o día de san Miguel e fixemos balance dos escritores (poetas, novelistas, novelistas gráficos) que levan ou levaron ese nome. Decidimos que san Miguel é un santo moi literario: Miguel de Cervantes, Miguel de Montaigne, Miguel Ángel Asturias, Miguel de Unamuno, Miguel González-Garcés, Miguel Delibes, Miguel Torga, Miguel Hernández, Miguel Anxo Fernán Vello, Miguel Mato, Miguelanxo Prado... Mentres xantabamos as noces unha servidora relembrou en voz alta unha páxina fermosa da súa vida: cando eran as vacas gordas e a Administración nos agasallaba con viaxes literarias... Unha vez fomos subvencionados nun itinerario espléndido pola vella Galicia Bracarense, e fomos dar á casa humilde en Tras-Os-Montes do iberista Miguel Torga (e logo continuamos na rexión do Alto Douro á busca daquel epicúreo cocido na quinta de Eça...) e aló, no adro da casa-santuario do Torga, mentres unha sabia doutora da Universidade portuguesa nos ilustraba, nós comungabamos con riquísimas noces do eido, da horta do escritor... Torga e Hernández son os de orixe máis humilde da ilustre restra de Migueis literarios. Outros son fidalgos, burgueses ricos, fillos de burgueses... Pero todos igualados pola arte literaria: grande igualadora.
Pedinlles unha pequena contribución de textos da autoría dun Miguel. Lucía –fiel ao través dos anos- e Pablo –novo no Club-, foron os únicos en acordarse. E coincidiron na escolla!



 ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::


Por los campos luchados se extienden los heridos.
Y de aquella extensión de cuerpos luchadores
salta un trigal de chorros calientes, extendidos
en roncos surtidores.

La sangre llueve siempre boca arriba, hacia el cielo.
Y las heridas suenan, igual que caracolas,
cuando hay en las heridas celeridad de vuelo,
esencia de las olas.

La sangre huele a mar, sabe a mar y a bodega.
La bodega del mar, del vino bravo, estalla
allí donde el herido palpitante se anega,
y florece, y se halla.

Herido estoy, miradme: necesito más vidas.
La que contengo es poca para el gran cometido
de sangre que quisiera perder por las heridas.
Decid quién no fue herido.

Mi vida es una herida de juventud dichosa.
¡Ay de quien no esté herido, de quien jamás se siente
herido por la vida, ni en la vida reposa
herido alegremente!

Si hasta a los hospitales se va con alegría,
se convierten en huertos de heridas entreabiertas,
de adelfos florecidos ante la cirugía.
de ensangrentadas puertas.

(Texto de Miguel Hernández. A elección é de Pablo Solleiro Sánchez, membro do Club de Lectura)

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::


As "Nanas da cebola"

 

 





Miguel Hernández e Josefina Manresa tiveron dous fillos. O primeiro, Manuel Ramón, naceu en 1937 e morreu aos poucos meses. A el dedicoulle o poeta, entre outros, o seu poema “Fillo da luz e da sombra”. O seu segundo fillo, Manuel Miguel, nace en 1939, pouco antes de que Franco declare terminada a guerra e Miguel Hernández sexa apresado tras tentar fuxir a Portugal.  No cárcere, e como reflicten os poemas do Cancionero e romancero de ausencias, debatese entre a impotencia, a desesperación e a ilusión, aínda que sexa dolorosa, o recordo da súa pequena familia, que sofre fóra a
dureza e a pobreza dos primeiros anos da Posguerra.

Cando Josefina mándalle esta foto do pequeno con sete meses, escribe Miguel:
"Non pasa un momento sen que o mire e ríame, por moi serio que me atope, vendo esa risa tan fermosa que lle sae diante dos cortinones e encima do catafalco ese en que está sentado. Esa risa súa é a miña mellor compañía aquí e canto máis a miro máis encontro que se parece á túa. E os ollos, e as cellas e a cara enteira. Este fillo noso, por quen non debes perder o ánimo e a confianza nesta vida, é máis teu que meu.


                                                          


O outro era máis meu..."E cando Josefina escríbelle contándolle que só pode alimentarse con pan e cebola (facendo trágicamente realidade a frase aquela de  "contigo pan e cebola"), din que Miguel "permaneceu recluído, cunha gran depresión, nos dormitorios, sen saír ao patio da prisión. Despois de dous días de "autoreclusión", apareceu no patio e recitou de memoria este poema aos seus compañeiros...". O poema, que logo enviaría á súa muller, son as súas "Nanas da cebola"", segundo Concha Zardoya, "as máis tráxicas cancións de berce de toda a poesía española". Porque era difícil pensar que unhas cancións de berce puidesen chegar a ser tan tráxicas.en toda a poesía latexa, á beira da dor polo cárcere, e a soidade, e a ausencia, e a miseria, e a fame, esa alegría que rodea inevitablemente a evocación dun neno, do seu neno, que era para Miguel o único futuro posible, a única esperanza, a única alegría, a única liberdade, a única vitoria entre tanta, e tan amarga, derrota.E todo no mesmo poema, que, ademais de ser un testemuño vivo da traxedia e as dores da guerra.



                                    LAS NANAS DE LA CEBOLLA


La cebolla es escarcha 
cerrada y pobre. 
Escarcha de tus días 
y de mis noches. 
Hambre y cebolla, 
hielo negro y escarcha 
grande y redonda. 
. 
En la cuna del hambre 
mi niño estaba. 
Con sangre de cebolla 
se amamantaba. 
Pero tu sangre, 
escarchada de azúcar, 
cebolla y hambre. 
. 
Una mujer morena 
resuelta en luna 
se derrama hilo a hilo 
sobre la cuna. 
Ríete, niño, 
que te traigo la luna 
cuando es preciso. 
. 
Alondra de mi casa, 
ríete mucho. 
Es tu risa en tus ojos 
la luz del mundo. 
Ríete tanto 
que mi alma al oírte 
bata el espacio. 
. 
Tu risa me hace libre, 
me pone alas. 
Soledades me quita, 
cárcel me arranca. 
Boca que vuela, 
corazón que en tus labios 
relampaguea. 
. 
Es tu risa la espada 
más victoriosa, 
vencedor de las flores 
y las alondras 
Rival del sol. 
Porvenir de mis huesos 
y de mi amor. 
La carne aleteante, 
súbito el párpado, 
el vivir como nunca 
coloreado. 
¡Cuánto jilguero 
se remonta, aletea, 
desde tu cuerpo! 
. 
Desperté de ser niño: 
nunca despiertes. 
Triste llevo la boca: 
ríete siempre. 
Siempre en la cuna, 
defendiendo la risa 
pluma por pluma. 
. 
Ser de vuelo tan lato, 
tan extendido, 
que tu carne es el cielo 
recién nacido. 
¡Si yo pudiera 
remontarme al origen 
de tu carrera! 
. 
Al octavo mes ríes 
con cinco azahares. 
Con cinco diminutas 
ferocidades. 
Con cinco dientes 
como cinco jazmines 
adolescentes. 
. 
Frontera de los besos 
serán mañana, 
cuando en la dentadura 
sientas un arma. 
Sientas un fuego 
correr dientes abajo 
buscando el centro. 
. 
Vuela niño en la doble 
luna del pecho: 
él, triste de cebolla, 
tú, satisfecho. 
No te derrumbes. 
No sepas lo que pasa ni 
lo que ocurre. 
.
(Texto poético de Miguel Hernández. Texto en prosa e selección do poema a cargo de Lucía Blanco Miguéns).




 

Ningún comentario:

Publicar un comentario