xoves, 13 de novembro de 2014

VISITANDO



VISITANDO


Este martes 11 de novembro visita o noso Instituto o señor Alfonso Blanco Torrado. Vén convidado polo departamento de galego, e máis en concreto pola nosa colega Carme Vázquez Castro, orixinaria da terra que viu nacer a Díaz Castro, o poeta autor de Nimbos, o poeta homenaxeado este ano 2014.


Xuntámonos no Salón de Actos a partir das seis da tarde. Primeiro vimos o vídeo que fixeran os alumnos do IES Poeta Díaz Castro de Guitiriz (tédelo na rede, titúlase A lus do mundo. Tralas pegadas de Díaz Castro). Debemos facer pé na música: cantan de marabilla, nótase que tiveron unha excelente profesora  de música, Sandra Tenreiro, quen sabe tamén da arte da composición. Logo, tras ser presentado, tomou a palabra Alfonso Blanco, director da asociación cultural Xermolos, home polifacético, amante de Galicia, amigo que foi do poeta. Agora sacaremos do peto o bloc de notas e intentaremos  reproducir coa máxima fidelidade algunhas das cousas que dixo:

Eu prefiro sempre que me preguntedes, pero non me importa falar... Alégrome de estar convosco, alegreime xa antes, na porta do instituto, cando atopei alí dous amigos de Guitiriz, que fan aquí algún tipo de ciclo.

                O grande de Díaz Castro foi o propio proceso de coñecelo. Era un poeta descoñecido. A vosa profesora, Carme, inda é algo parente del. Cando eu cheguei a Guitiriz [o señor Blanco naceu en Montevideo, e a súa familia é de Ponteceso; exerce a docencia no instituto chairego] para min era fundamental saber quen era ese santo, o que lle deu o nome ao instituto. O que importa del realmente é que vós o leades. Lelo e desfrutar del. E sobre todo, cantalo. Desfrutar... hoxe é o san Martiño, tempo de magosto, celébrase en moitas partes de Galicia: tamén se celebrou –foi coma un auténtico furacán- en moitas vilas,  en Lalín, Ponteceso, Ferrol, a poesía de Xosé Díaz Castro, en homenaxes coma esta.

Como era? Eu creo que era un home sincero. A súa poesía é o froito da súa maneira de ver, do xeito que el ten  de ollar a vida... Hai acarón noso homes poetas, homes que pintan, que son artistas... Están aí e non o sabemos. Iso é o que non pode pasar. Non pode pasar con esta xente de Guitiriz que non sabían que o tiñan a el tan cerca. E nós temos que aprender, aprender a desfrutar deses segredos que inda garda a nosa terra, deses tesouros que teñen as palabras, sobre todo hai que saber agradecer a vida...

Díaz Castro era un home alegre. Sabíase no medio da paisaxe. Aquela paisaxe da Terra Chá, pé da Serra de Montouto, a que separa as provincias de Coruña e Lugo. Hai na súa obra un grande amor polas cousa pequerrechiñas, pola herba miúda, polos grilos incluso... Era o seu mundo, e penso que esta súa filosofía, se a facemos nosa, penso que nos axuda... Axuda a medrar en autoestima, axuda a que cobremos conciencia de que o que nos rodea é noso e temos obriga de coidalo e deixarllo en herdanza aos que virán despois. Nos derradeiros anos da súa vida, el vío que a súa casa, cando el faltase –e nisto foi profético- ía encherse un día de silvas, e claro, hai que coidar a natureza. Quen coida da paisaxe? Quen a conserva?

Vós aquí na Coruña sodes afortunados. Aquí houbo sempre xente preocupada do noso: viviu na Coruña Pondal, Rosalía, estivo a Cova Céltica... Aquí tivestes a Real Academia Galega... Xa non falo de san Amaro –verdadeiro panteón tamén de galegos ilustres: Murguía, Pondal, Curros e tantos outros que agora non cito-. Na Coruña hai tradición e estruturas en defensa do idioma e da cultura.

Si, ese era o cerne da súa poesía: a paisaxe, a fala, mesmo a gastronomía. Fixádevos, que hoxe coa vida e os costumes modernos, tamén se pode perder iso, eu non digo que de cando en vez non poidamos comer unha saborosa pizza ben feita, claro... Tamén se pode perder mesmo o xeito de labrar a terra, as formas tradicionais de labrar, de sementar, de seiturar... Díaz Castro desenvolveu grande parte da vida fóra, estivo máis de trinta anos en Madrid, fixo os estudos en Mondoñedo, e deu clase en Vilagarcía, pero sempre quedou prendido da vida rural. E da fala. Foi autodidacta. Traducía ao castelán os premios Nóbel suecos, daneses, noruegueses, e mais sabía ruso, húngaro, éuscaro, pero amaba por riba de todo a lingua da súa terra:  “eu quero falar na lingua que mamei”. De intelectual tiña pouco, era un funcionario do CSIC. Foi Lois Pereiro- tamén poeta como sabedes, homenaxeado no Día das Letras no 2011- quen deixou escrito o día que o coñeceu nunha taberna en Madrid; Díaz Castro preguntoulles, ao oír que eran galegos, se lían, se coñecían autores galegos... Dinos Lois que era un pouco retranqueiro... Preguntoulle directamente logo se leran un libriño titulado Nimbos, e Pereiro dixéralle: “Para min Nimbos é un gran libro”. Tamén Isidro Novo, lucense, e Víctor Campio, ourensán, deixaron escrito sobre o noso poeta:  “Vimos ao Pepe de Vilariño”. Andaba por Madrid buscando con quen falar en galego. Era para el unha necesidade e un pracer.

 (Continuaremos)




 (De esquerda a dereita: Xosé P. Mondelo, Susana Piensos, Carme Vázquez, Alfonso Blanco, o seu acompañante, Isabel Ruso e Charo Soto)

Ningún comentario:

Publicar un comentario