Cazatesouros

LENDO A JUAN GELMAN

Esta mañá, Julia Pedrido, a nosa nova colaboradora co grupo de lectura dos venres, profesora de lingua española e muller de fina sensibilidade literaria, estaba feliz. Propúxolles aos rapaces que se interesasen pola obra do poeta arxentino falecido hai pouco, e tres nenas viñeron con cadanseu poema previamente seleccionado. As tres leron con sentimento, con corrección, con moito respecto. Quédome con este, lido por Lucía Blanco:

Arte Poética

Entre tantos oficios ejerzo éste que no es mío,

como un amo implacable

me obliga a trabajar de día, de noche,

con dolor, con amor,

bajo la lluvia, en la catástrofe,

cuando se abren los brazos de la ternura o del alma,

Cuando la enfermedad hunde las manos.

A este oficio me obligan los dolores ajenos,

las lágrimas, los pañuelos saludadores,

las promesas en medio del otoño o del fuego,

los besos del encuentro, los besos del adiós,

todo me obliga a trabajar con las palabras, con la sangre.

Nunca fui el dueño de mis cenizas, mis versos,

rostros oscuros los escriben como tirar contra la muerte.

Pregunto coma unha nena pequena:

-Que significa aquí ‘tirar’, disparar? Loitar?

Afirman. Prodúcese un silencio sumarísimo. Eu penso en Pondal. Logo, xa fóra da xuntanza do Club de Lectura, tamén pensarei en Rosalía (cando nos fai saber que escribe porque sente a presión desde dentro: ou escribe ou rebenta).

-Pondal tamén sente coma unha especie de pedra de Sísifo enriba del, o oficio que o destino lle deparou, ser o bardo da  tantas veces ingrata tribo…

Julia fala con amor profundo do vivido,  sentido e vertido ao papel por Gelman. Pregúntanos se oímos falar do que lle pasou á súa neta… Algúns sábeno. Julia ás veces recórdame a Mari Popins, coa súa maleta acugulada de sorpresas. Trae libros fascinantes, sempre chea de propostas e de ideas para mover a mente tenra dos rapaces a que se abra ás novas lecturas. Transmite ben. Pregunto outra vez  ollando para ela:

-Por que Platón botaría fóra da República ideal aos poetas?

-Porque o poeta ve o futuro.

-Pero iso non é necesariamente malo.

-O poeta, se é bo, di as verdades. E iso non gusta.

Aquí calo.

Julia propón para as próximas semanas que leamos algo de dous escritores que eu, persoalmente, non coñezo. Estiveron hai uns días en Santiago –xunto con A. Pérez-Reverte-  cando entregaron o premio San Clemente no Instituto Rosalía de Castro. Un é o galego Pedro Feijoo e o outro o grego Petros Márkaris. Todos estamos de acordo en que o intentaremos. Sempre hai que ler máis. Coñecer os bos e xenerosos.

Esquecíame, tamén lles contei que esa noite lin un poeta hebreo da España plurilingüe do século XI, Selomó Ibn Gabirol, e ten un poema onde di exactamente o contrario que di Gelman. Xa vedes, na vida moitas cousas dependen do enfoque, ou do vivido. Pero quizais me estou equivocando, porque ao final do poema vese que paga tamén el un prezo:

Eu son a poesía e a poesía é a miña escrava.

Eu son a arpa de todos os cantores e músicos.

A miña poesía é unha coroa para os reis.

Unha tiara nas cabezas dos magnates.

Velaquí estou con dezaseis anos

mais a miña mente é coma a dun octoxenario.

[Traduzo ao galego sobre unha versión en castelán de Mª José Cano].

Haberá máis venres. Esperemos.