VISITANDO

VISITANDO

Visitounos o escritor vigués Pedro Feijoo Barreiro. Ao salón de actos acudiu parte do alumnado de segundo de bacharelato; leran previamente a súa novela Morena, románica e perigosa. Confesaba sen ambaxes Pedro que entreter é para el o primeiro (no caso do libro en cuestión, para logralo hai primeiro que vencer o pasmo inicial, enunciable máis ou menos nestes termos, Jo, profe, que gordo é...). A miña intención é enganchar desde a primeira páxina. Fala abertamente, ás veces nun fío de voz, así coma quen non quere marcar moito a súa presenza. Hai algo de delicadeza neste artista integral, que ama a música, o cine e a literatura. É para el unha gozada participar neste contexto: poder poñerlle cara aos seus lectores, como pechar un círculo (que podía ser enunciado así: ti es o emisor do libro e os lectores son o receptor: e agora o receptor convértese no emisor que che fai preguntas, e ti no seu interlocutor).

Cóntanos que Morena... a escribiu –a novela- durante tres anos, tras a publicación de A memoria da choiva; concibiuna a modo de entretemento ou divertimento, porque a Memoria... foi un libro moi intenso, que o esgotou (mentalmente, ou case: polo grao de concienciación que quixo transmitir, ao ser o tema o da denuncia da manipulación do noso patrimonio cultural). Quedou, digamos, seco. Así que, perante ese non podo máis decidiu que a seguinte novela sería unha gamberrada (cando oín esa palabra, non puiden evitar recordar a Rico, aquela vez que comentou –cando lle preguntara sobre para que necesitaría Dulcinea os seis reais- que Cervantes escribe o Quixote a título de chascarrillo; tamén me veu á memoria O porco de pé, coa súa forte compoñente de parodia; logo un dos rapaces preguntaríalle se, efectivamente, a novela risquiana estaba entre os seus modelos a seguir). Unha comedia gamberra, que vén sendo o mesmo. Sen filtro. A dicir verdade, engadiu aínda sobre este punto, o sistema literario galego non se caracteriza por ter un grande repertorio de comedias. Escribir unha comedia tamén ten un aquel de actitude (aquí podedes interpretar libremente: cada un de vós, lectores, percibiriades un aquel distinto, algo de castígate, amor e rouba para saír adiante –ou para seguir a moda imperante, cossì fan tutti, talvez).

 (Pedro Feijoo Barreiro, entre Beni Vidal e Charo Soto. A foto é de Isabel Armesto)

Axiña lle pediu á rapazada que preguntasen. Abriu a quenda Jorge Carril, quen quixo saber polas fontes de inspiración. Como autores favoritos mentou a Eduardo Mendoza (citou varios títulos) e a Tom Sharpe (coa súa serie de Henry Wilt). Gústalle ao vigués o humor británico. Tampouco se escapa da atracción do cine: desde os irmáns Marx, pasando polos Monty Python, Woody Allen, ata Les Luthiers e Os Simpson.

Beni Vidal (prof.): Como decides o tema?

-(En síntese) Recoñezo que lle dou moitas voltas, pero unha vez que se me mete unha idea na cabeza, unha vez que tomas unha decisión é coma se se apoderase de ti unha especie de obsesión compulsiva... e sabes que lle dedicarás a ese tema como mínimo dous anos. No caso de Morena... sabía que quería relaxarme, descansar do esforzo documental, e sabía que quería escribir unha comedia sobre un roubo.

Carmen Arbaizar: Hai algún personaxe autobiográfico?

-Esa é a pregunta do millón (Pedro repasa varios dos seus personaxes: Simón Varela, arquitecto titulado que na realidade amaña galiñeiros ou case, Aquiles que empeza querendo ser xornalista e acaba publicando nunha revista de Santiago especializada en marcianos, aqueloutro que é axente artístico e acaba especializado en mancos...). Algunha vez certo crítico me ten preguntado por que esa predilección por personaxes perdedores e fracasados? Por que ese gusto polo anti heroe? Insisten: “hai moito de autobiográfico neses personaxes?” Eu respondo: “Nooon!”, pero miña nai –así, na soedade da casa- dime: “A ver, un pouco si hai”. Morena... é unha gamberrada que intento revestir da maior verosimilitude posible. É un disparate pero por exemplo, o percorrido desde a cidade ao santuario é exactamente así... Na comedia nunca esaxeramos bastante... Pero si, un pouco si que hai, como dicía a miña nai. Xa está dito e é verdade: un escritor sempre reescribe (das experiencias vividas ou lidas).

Inés Tejero: Cando decidiches ser escritor?

-A vocación sempre (desde neno) estivo aí. Desde a época de Lamatumbá, cando escribía cancións sixelas con certa mensaxe... Foron doce anos de dedicación exclusiva á música, non houbo nin unha soa semana na que tivera a maleta completamente desfeita e chega un momento en que me vexo a min mesmo escribindo Os fillos do mar en varias bañeiras de varios hoteis de media Europa...

Daniel Abelenda: Que opinas da crítica que di que es un autor de best sellers?

-A min gústanme todas as críticas. Honestamente non me podo queixar. O 90% das críticas son boas, mais agradezo igualmente as boas ca as malas. Eu non escribo para a crítica nin para coñecerme a min mesmo, senón para falar convosco. Admito sobre todo as que me fan os lectores para procurar mellorar. No país hai moi bos críticos, Armando Requeixo, Ramón Nicolás... Mala crítica? A que confunde crítica con insulto. No sistema literario debemos caber todos...

Antía Rodríguez: A literatura déixache tempo para a música?

-Tampouco é que me interese achegarme xa con tempo a ese campo. Xa está: xa foi. E aproveiteino ao máximo... Acabas acumulando un montón de cacharros: teño nun recanto do xardín un cuartiño... ás veces de noite entro, acendo pero logo apago e saio, non sexa que me oian e veñan e se encha aquilo de amigos e xente...

Jorge Blanco: Pódese vivir ben facendo exclusivamente literatura en galego?

-Moi boa pregunta. É moi difícil se só se publica en galego, é moi difícil e moi minoritario. Pero si sendo galego e con acceso a outros idiomas e outras culturas. Antes falábase de militantes das letras, xente sacrificada. Mais é como ser fontaneiro ou enxeñeiro... eu non fago outra cousa, é o meu oficio. Os meus libros tradúcense ao castelán, esa é a outra metade... En Galicia somos moi poucos os que vivimos da literatura pero somos máis que hai cinco anos. Non viaxamos en jet privado nin teño tampouco unha illa privada en Hawai pero si que se pode vivir. Claro que somos un país pequeno e temos unhas vendas que teñen o seu teito.

María Gómez: Algún consello para ser escritor?

-Non creo que sirva -como diría Woody Allen, “en caso de guerra eu só serviría de prisioneiro”-. Dar consellos dáme pudor. Primeiro, crer no que fas; segundo, antes que nada, tes que ter unha actitude. Eu escribo, xa o dixen, para entreter e necesito entretervos para contarvos o que vai por debaixo da mesa. Arriba un thriller pero debaixo hai un discurso. E ese é o motor. E nesa actitude ten que haber verdade. Logo vén a disciplina... En fin, compromiso contigo mesmo e crer, crer no que fas.

Sara Fraga: Que estás lendo agora?

-Estou lendo a Pierre Lemaitre (dedícalle un bo eloxio). Recoméndovos Vestido de noiva (Robe de marié), e tamén a súa serie, que cómpre ler en orde, sobre o inspector Camille Verhoeven... Ah!, e Alex, a súa cuarta novela. Outro autor que me apaixona é James Rhodes, o autor de Instrumental.

Marta Lado: Cal é a obra da que te sentes máis orgulloso?

-Esta pregunta é coma aqueloutra que se lle fai ao que ten tres fillos, “a quen queres máis?” As tres novelas son importantes para min, as tres supuxeron algo. Os fillos... conectou ben co público e reconectou co best seller (aquí dedícalle un par de comentarios positivos ás outras dúas: daquela directamente pregúntolle pola obra que está para publicar, Os fillos do lume). Levo tres anos con ela. Si, esa é a miña favorita: é unha volta aos Fillos do mar...

Jorge Carril: Que posibilidades ten a literatura galega fóra de Galicia?

-O sistema literario español é a selva: nós temos un sistema literario moi amable. Trátannos con agarimo...O que si é verdade é que cando publicas novelas que transcorren en, chamémoslles así, “espazos periféricos”, nos últimos tempos xorde un interese focalizado neses lugares: aumentan as visitas ao val de Baztan e a Elizondo, mercé ás novelas de Dolores Redondo, ou pensemos na Praia dos afogados, agora todo o mundo quere visitar Panxón, e igual pasa cos espazos nos que transcorre O lapis do carpinteiro...

Beni Vidal: A editorial presiona o autor para que publique?

-Entende que cada autor ten o seu ritmo. Aquí cóidasenos moito...

Carmen Arbaizar: E como fixeches para introducirte...?

-En parte foi grazas á influencia de Suso de Toro. Foi el quen me tomou da súa man e quen me puxo en contacto co editor, con Manuel Bragado... Hai moito traballo por facer e hai sitio para todos... Sempre hai alguén que está pendente de ti.

Bonitas palabras, esperanzadoras, para pechar este encontro. Agradecemos moito a Pedro Feijoo a súa presenza comunicativa no noso Instituto.