LENDO A

LENDO Dime quen leva o meu nome

No Instituto, o 13 de Xuño, na presentación do libro

Moitos de vós xa sabedes que acabo de publicar un libro sobre nomes. Levoume case catro anos facelo. É unha selección subxectiva de nomes propios pero hai un montón de nomes e de personaxes que levan este ou aquel nome dos que aparecen no libro. Saíron máis de cincocentas páxinas e aínda así e con todo quedaron moitas cousas na man. Por exemplo (ah!, fráxil memoria), esquecín integrar un personaxe fundamental para a xénese deste libriño ou libraco.

(O río Azúmara. O hidrónimo tamén dá nome ás fillas de Galicia)

Cando participaba máis ou menos activamente no proceso de dinamización cultural no Instituto relembro perfectamente como lle gustaba á xente nova saber quen levaba o seu nome. En concreto, a cousa empezou a tomar corpo un día en que unha miña alumna, chamada Sara, me preguntou entón, profe, que personaxe literario se chama coma min? E eu daquela tiña entre mans Caperucita en Manhattan da miña adorada Carmen Martín Gaite e como algúns saberedes ben, Sara é a súa protagonista. E, claro, díxenllo e quedou coa idea de ler esa obra, e eu comencei a darlle forma na miña cabeza ao libro… Pois esqueceume integrar ese relato de C. Martín Gaite! Miña nai diría había que nacer de novo e inda así…

(Beni Vidal e Charo Soto)

O caso é que tivemos dúas presentacións do libro, unha en Internet e outra, ben guapa, na aula Picasso do noso Instituto. Fiquei gratamente sorprendida da xente que acudiu. Pensei varias veces que do amor adóitase dicir que é cego: un atributo curioso, ben fundamentado na iconografía clásica… Pero tamén pensei que, do mesmo modo, podería dicirse que o amor, a amizade, é hiperbólica. Hipérboles amables e poderosas (causan alegría e contento e dalgunha maneira axudan a emprender novos proxectos) as que oín o día da presentación. Mª Isabel Ruso de Lago e Benigna Vidal Tomé, as primeiras en merecer todo o noso agradecemento. Sentinme na miña casa e que queredes, pouco novo baixo as estrelas: o Instituto sempre será a miña casa. Para reforzar esta familiar impresión, alí estaban o esposo, a nai, os irmáns, os amigos máis próximos. Os amigos, a quen a Providencia garde anos sen termo… E aqueles que non puideron vir e o sentiron, eis igualmente o meu cariño para eles!

(Charo Soto, Rosario Arias, Puri Soto: da familia)

En fin, son un ser afortunado. Non cabe dúbida. Consciente dos defectos e limitacións do libro, pero persoa sabedora igualmente de que ten moitas cousas boas e interesantes.

Non son unha experta en onomástica como hiperbolicamente dixo de min a xentil xornalista de La Voz de Galicia. Son só unha sempiterna aprendiz. Algo sei e moito aprendín cando estudei os alcumes medievais, guiada pola -esta vez si- experta Ana Isabel Boullón. Algo sei e moito me queda por saber. Se así non fose, que sentido tería a vida?

(Da epigrafía hispánica: NAVIA en Lousame, A Coruña)

Anímovos a ler o libriño (subliñaría o carácter afectivo dese -iño). Nel atoparedes un pouco de todo, coma nas familias (que diría Cunqueiro): hidrónimos (Azúmara, Deva, Ézaro -unha nosa querida colega impúxolle ese nome a un seu fillo, tamén o noso relembrado Ricardo Pardeiro chamou Azúmara a unha súa filla-, Sarela…), orónimos (Chamor: nome elixido para un fillo por A. Alonso Ríos); atoparedes nomes documentados na epigrafía hispánica prerromana, nomes de estirpe puramente literaria, nomes de aquí e acolá nunha mestura real coma a vida mesma, porque, miñas donas e meus cabaleiros, non hai pureza lingüística como non hai pureza racial. Só se concibe desde esta mente pensante que guia esta man escribá, só se concibe -digo- unha certa pureza de corazón. E xa é moito dicir. Aquí o deixo. Se por amor á arte das letras queredes adquirir o libro, sabede que igual vos tarda en chegar ás mans, pero chega. Está na segunda reedición (tiradas curtas, eh!, non pensedes en moitos ceros). Feliz mes de Santiago!

(Cronista da Coruña, María de la O Suárez)

(Profesora Coral Cuadrada)

(Profesor Ivo Castro)

(O meu agradecemento a todas aquelas persoas, como por exemplo, os profesores Coral Cuadrada, Mar Campos e Ivo Castro, a arquiveira Evelia Vega e a cronista Mariola Suárez, por responder amablemente ás miñas preguntas. Eles figuran como personaxes vivas no libro. As súas fotografías foron tiradas de Internet)